BURHAN DEMİRCİOĞLU

Kahramanmaraş`ın Andırın ilçesinde aroması, büyüklüğü ve lezzeti ile rağbet gördüğü için Avrupa`ya ihraç edilen kiraz bu yıl dalında kaldı. Kiraz üreticisi Şaban Kılıç, "Ben 35 yıldan beri kiraz üreticisiyim, 35 yıldan beri 35 lira para kazanmadım. Bu sene 150 tane ağacı kestim ben. Gelen tüccar veriyor 3 lira böyle olur mu? Çiftçinin malı hiçbir zaman para etmiyor. Bundan sonra ceviz yetiştireceğim" dedi. Kirazı satamadığı için ağaçları kesen Osman Çerçi ise, "Kirazım para etmedi 3 lira para verdiler ben de 20 tane kiraz ağacımı kestim" diye konuştu.

Kahramanmaraş`ın Andırın ilçesine bağlı Çokak köyünün Kabaca Mahallesi`nde kiraz üreticilerinin ürünü dalında kaldı. 1650 rakımda yetişen ve kalibresi yüksek olan kiraza bu yıl tüccarlar düşük fiyat verdi. Bölgede yaklaşık 800 ton kiraz bulunurken üretici ürünlerine az fiyat verilmesinden şikayetçi. Kimi üretici kirazları satamadığı için kiraz ağaçlarını kesmek zorunda kaldı. 

"GEÇEN YIL 2,5 DOLAR İKEN BU YIL YARIM DOLAR"

Ürünlerinin ellerinde kaldığını ifade eden kiraz üreticisi Yakup Kertmen şunları söyledi:

"Biz burada ihracat ürünü ziraat 900 kiraz üretiyoruz. Ürettiğimiz kiraz kalibre olarak çok yüksek, aroma olarak kaliteli. Avrupa`ya ve dünyanın birçok ülkesine ihraç edilmekte. Yıllardır biz bu işi yapmaktayız. İhraç ürünümüz geçen yıl örneğin 2,5 dolar civarında biz ürünleri vermiştik. İşçi ücreti 120 TL`ydi 2,5 dolara verirken şu anda ise bu durum tamamen tersine dönmüş yarım dolar civarında bir fiyat verilmekte, 10-12 lira bir fiyat verilmekte. Ayrıca işçi ücreti de geçen yılın 3 katına çıkmış 450 liraya. Gün boyu topladığı kirazı biz sattığımızda işçi parasını ancak ödeyebiliyoruz. Yıl boyunca yapmış olduğumuz üretim giderlerini gübre, ilaçlama, işçi giderlerini karşılayamayacak duruma gelmişiz. Bu durumda bu ürünü yetiştirmeye bu ticarete, bu ziraata, tarıma devam etme imkânımız şartlarımız bizim köylü olarak kalmamış.

"BAŞINDA ÇÜRÜYOR"

Hiçbir yetkili gelip de konumuzla ilgilenmemekte, duyarlı olmamakta tamamen kendi halimize bırakılmışız. Başında çürüyor, milyonlarca lira bu ülkeye belki döviz getirecek bu ürün. Bölgemizde yaklaşık 700-800 ton 24 kalibre ve üzeri kiraz var. Bu kirazı hiçbir değerlendirme imkânımız yok. İhracat yapan Türkiye`de 8-10 tane firma var bunlar kendi arasında kartelleşmiş fiyatı kendileri tespit ediyor bu fiyatın üzerine çıkmıyorlar. 1-2 Temmuz`da bu kiraz 70 TL civarında satılırken Türkiye`nin çeşitli yerlerinde bugün itibarıyla gelmiş bu kiraz 15-18 lira civarında fiyatlar verilmekte. Çok komik bir şekilde işçi parasını karşılamıyor. Bu konu ile ilgili ülkede Tarım Bakanlığı`ndan biz duyarlılık bekliyoruz, üreticilere gerekli olan duyarlılığı göstermesini bekliyoruz."

"HEPİMİZ MAĞDURUZ"

Başka bir üretici Adem Çetin, "Ben de bu köyde kiraz yetiştiricisiyim, 15 dönüme yakın kirazım var. Kirazlarımızın tamamı kirazın üzerinde kaldı. 3-5 güne kadar bu kirazlar toplanmazsa çöp olup gidecek. Bazı çiftçi arkadaşlarımız kirazlarını kestiler. Biz de kesmek istemiyoruz. 30-40 bin liraya yakın masrafımız oldu ama şu anda ödeme imkânımız zaten yok. Şu anda bütün köylüler olarak hepimiz mağduruz" dedi.

Üretici Ali Kertmen ise, "Üretici olarak 15 dönüm mahsul yetiştirdim, 20 Mart`tan beri buradayım. Tırnaklarımla çapa yerine tırnağım ile sürdüm bunların dibini. Her haftaya bir ilaç sıktım, her 15 güne bir su verdim. Ben bu parayı nereden alıp ödeyeceğim? Benim ciğerim yanıyor ciğerim akciğerlerim döküldü sabaha çıkacağım belirsiz" diye konuştu.

"150 AĞACI KESTİM"        

Kiraz ağaçlarını kesen üretici Osman Çerçi, "Kirazım para etmedi 3 lira para verdiler bende 20 tane kiraz ağacımı kestim. 40 yıldan beri bakıyorum 3 yıldan beri hiç para alamadım. 3 liraya kilosunu istediler ben de vermedim onun için kesiyorum" dedi.

Başka bir üretici Şaban Kılıç, "Ben 35 yıldan beri kiraz üreticisiyim, 35 yıldan beri 35 lira para kazanmadım. Kimini sahtekârlar çarptı götürdü kimini tüccar bulup satamadık. Bu sene 150 tane ağacı kestim ben. Gelen tüccar veriyor 3 lira, böyle olur mu? Çiftçinin malı hiçbir zaman para etmiyor. Bundan sonra ceviz yetiştireceğim" ifadelerini kullandı.

"PİYASA YOK"

Kiraz alıcısı Sehlan Taş, "Vatandaşımız hep perişan. Kiraz para etmiyor. Bir tek ben buradayım ben buranın malını kaldıramam. Hiçbir alıcı yok. Hale gidin bakın, hali araştırın, halde kiraz kaç paradır? 15- 16- 17 lira en kral mal olsa 20 lira. Benim almam söz konusu değil benim alacağım 4-5 ton bunları kurtarmıyor. Piyasa yok, hale bakın kiraz kaç para? 11 lira işçilik biniyor, kirazda işçilik 11 bin lira vatandaş perişan hepimiz perişanız bizde öyleyiz" dedi.