CEYLAN SAĞLAM

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı; Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü`nün 2022 yılı faaliyetlerine ilişkin Sayıştay raporundaki bulgulara yanıt verdi. Sayıştay, 6. Bölge Müdürlüğü`ne bağlı Kahramanmaraş`taki arsa için "İdare tarafından kiracıya hiçbir cezai müeyyide de uygulanmadan 2 yıl 10 aylık süreç 5 yıldızlı otele dönüştürülme için yazışmalarla geçirilmiştir. İdare, kiracının taleplerini neredeyse tamamını kabul etmiş, yıllarca arsa, sözleşmede öngörüldüğü şeklin dışında atıl bir vaziyette bekletilmiştir" tespitinde bulundu ve "TCDD Genel Müdürlüğü tarafından yap-işlet-devret modeline göre kiraya verilen taşınmaz için işlemleri yapan sorumluların ve sorumluluk derecelerinin tespiti ve yapılacak sonucuna göre gereği için konunun tüm yönleriyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı`nca soruşturulması önerilir" önerisinde bulundu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, söz konusu tespitlerden sonra merkezi Adana Garı olan 6. Bölge Müdürlüğü İdaresinin yap-işlet-devret modeline göre yapılan ihale işine ilişkin; "Söz konusu öneriye ilişkin gerekli inceleme ve/veya soruşturmanın başlatılması amacıyla 11.12.2023 tarihli 1582141 sayılı Makam Oluru alınmış olup söz konusu husus Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına intikal ettirilmiştir" yanıtını verdi.

 Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü`nün 2022 yılı faaliyetlerine ilişkin Sayıştay Başkanlığınca hazırlanan raporlardaki bulgulara yanıt verdi. Sayıştay`ın önerisi üzerine Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, merkezi Adana Garı olan 6. Bölge Müdürlüğü hakkında soruşturma başlattı. 

"13 YIL SONRA SÖZ KONUSU HASTANE İŞLETMEYE AÇILMIŞTIR"

Sayıştay; Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü`nün faaliyetlerine ilişkin şu şu tespitlerde bulundu:

"-TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan Kahramanmaraş İli Merkez İlçesi Yenişehir Mahallesi 609 ada 3 nolu parsel üzerindeki taşınmazın (daha önceden yüzde 42`lik kısmı tamamlanmış inşaat ile) 18 yıl 11 aya kadar irtifak hakkı tesisi modeli ile kiralamak suretiyle değerlendirilmesi işi 07.12.2007 tarihinde imzalanan sözleşme ile kiracıya teslim edilmiştir. Ancak iş değişikliği gerekçesiyle üç kere sözleşme değiştirildiği, iş kapsamında kiracının istemiş olduğu bütün süre uzatımlarının verildiği, kiracıya yeni sözleşmeler için İdare tarafından sunulan şartların bazılarının kiracı tarafından kabul edilmediği için yumuşatıldığı veya uygulanmadığı, İdarenin ise kiralayan vasfı ile hiçbir cezai müeyyide uygulanmadığı tespit edilmiştir.

-Sözleşme tarihi 03.12.2007 olan kiracıya, irtifak hakkı sağlayan, işin niteliği yönüyle yap-işlet-devrete benzeyen söz konusu iş, 09.04.2021 tarihinde hastane olarak işletmeye açılmıştır. Başka deyişle sözleşme imza tarihinden 13 yıl 4 ay 6 gün sonra söz konusu hastane işletmeye açılmıştır. Bu süre zarfında ana sözleşmenin üzerine 3 kere ek sözleşme imzalanarak değiştirilmiştir."

"İDARE TARAFINDAN KİRACIYA HİÇBİR CEZAİ MÜEYYİDE UYGULAMADAN 2 YIL 10 AYLIK SÜREÇ 5 YILDIZLI OTELE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN YAZIŞMALARLA GEÇİRİLMİŞTİR"

Sayıştay raporunda söz konusu ihaleden sonra 3 kere ek sözleşme ile ana sözleşmenin değiştirilmeye çalışılmasına ilişkin ise şu bulgulara yer verildi:

"-24.09.2009 tarihli 4 yıldızlı otel sözleşmesi: Söz konusu taşınmazın hastane olarak kullanılamayacağı gerekçesiyle 24.09.2009 tarihli ek sözleşme yapılmıştır. Kiracı, sözleşmeye göre alması gereken zaman diliminde ruhsatını almış ve kiracıya 23.07.2010 tarihinde yer teslimi yapılmıştır. Ancak, kiracı otel işletmeye açılmasına, inşaat süresinin bitimine kısa süre kala 5 yıldızlıya çevirmek için talepte bulunmuştur. Sözleşmeye göre 23.01.2012 tarihinde inşaatın bitirilip otelin işletmeye açılması gerekirken 24.11.2014 tarihli ek sözleşmeye kadar hiçbir işlem tesis edilememiştir. İdare tarafından kiracıya hiçbir cezai müeyyide de uygulanmadan 2 yıl 10 aylık süreç 5 yıldızlı otele dönüştürülme için yazışmalarla geçirilmiştir. Kiracının 5 yıldızlı otel inşaatı için maliyeti arttığı gerekçesiyle sözleşme 2036 yılına uzatılma talebi, İdare nezdinde kabul görmemiş, Ankara Üniversitesi fizibilite raporunda sözleşme süresinin 2031`de bitirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ancak, İdarenin ve Ankara Üniversitesi`nin düşüncesi kiracı nezdinde kabul görmemiştir. İşin sonunda kiracının istediği şekilde otel 5 yıldızlıya, süre de 2036 yılına uzatılmıştır.

-24.11.2014 tarihli 5 yıldızlı otel sözleşmesi: Sözleşme süresi 29 yıla çıkartılarak 2036 yılına uzatılmıştır. Kiracının kendi isteğiyle otel sözleşmesinin değiştirilmesi, kiracının kendisinden kaynaklanan sebepler işletmeye açılamayan taşınmaz için kira bedeli tam alınmaktan vazgeçilmiş ve işletme öncesi döneme tekabül eden 30 ay için kira bedelinin yüzde 20`sinin alınacağı belirtilmiştir.
Kiracı 5 yıldızlı otel sözleşmesi için İdareye 2 yıl 10 ay boyunca dilekçelerle talepte bulunmasına rağmen ruhsat işlemlerini tamamlamamış ve otel işinin karlı olmadığı gerekçesiyle işin hastaneye çevrilmesini talep etmiştir. Ayrıca 13.08.2015 tarihinde kiracı, Hastanenin yanına eczane, çiçekçi, cafe, medikal, büfe vb. ticari alanlar yapmak, bu alanların 12.501,83 metrekarelik alan içinde karşılamak üzere maksimum 1500 metrekarelik alanın kullanımı için tarafların izin verilmesi talebini iletmiştir. Kiracının bu talebi, 6. Bölge Müdürlüğü tarafından bu yerlerin işletmeye açılması durumunda kira bedelinin yeniden belirlenmesi kaydıyla uygun görülmüştür.

-24.11.2015 tarihli hastane ve eklentileri sözleşmesi: Kiracıya tam 5 defa 6 aylık ek ruhsat süresi işletme öncesi dönemden düşürülerek verilmiştir. Ancak yer teslimi yapıldıpı tarih itibariyle kiracının inşaat süresi neredeyse kalmamıştır. Hastane 09.04.2021 tarihinde işletmeye açılmıştır. Görüldüğü üzere kiracı inşaat için verilen ek sürelere dahi riayet edememiştir."

"İDARE, KİRACININ TALEPLERİNİ NEREDEYSE TAMAMINI KABUL ETMİŞ, YILLARCA ARSA SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLDÜĞÜ ŞEKLİN DIŞINDA ATIL BİR VAZİYETTE BEKLETİLMİŞTİR"

Sayıştay`ın bulgularında şu tespitlerde yer aldı:
"-İnşaat süresi boyunca izinsiz kat çıkılması, ruhsatsız imalatlar yapılması vb. uygulamalarda kiracı 6. Bölge tarafından uyarılmasına rağmen herhangi bir cezai müeyyide uygulanmamıştır.

-İhale dokümanlarında sözleşme süresi 2026 olarak belirtilmesine rağmen beş yıldızlı otel döneminde sözleşme süresi 2036 yılına uzatılmıştır. Ancak, kiracı beş yıldızlı otelden vazgeçip hastane yapımı işine geri dönmüştür.

-İdare, kiracının taleplerini neredeyse tamamını kabul etmiş, yıllarca arsa, sözleşmede öngörüldüğü şeklin dışında atıl bir vaziyette bekletilmiştir."

"ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI`NCA SORUŞTURULMASI ÖNERİLİR"

Sayıştay, söz konusu tespitinden sonra "TCDD Genel Müdürlüğü tarafından yap-işlet-devret modeline göre kiraya verilen taşınmaz için işlemleri yapan sorumluların ve sorumluluk derecelerinin tespiti ve yapılacak sonucuna göre gereği için konunun tüm yönleriyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı`nca soruşturulması önerilir" önerisinde bulundu.

DEVLET DEMİRYOLLARI: "YÜKSEK GELİR GETİRECEK BİR TESİS KAMUYA KAZANDIRILMIŞTIR"

Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü ise, söz konusu tespit ve öneriye ilişkin şu yanıtları verdi:
"Sözleşmenin feshedilmesi halinde kiracının tahliyesi için hukuki süreç başlatılacağı, buna karşı açılacak karşı davalar ve hukuki sürecin tamamlanmasının 3 ila 5 yıl sürebileceği, bu süre zarfında yaşanacak hukuki kısıtlamalar dikkate alındığında tahliye kararı alınsa dahi projenin ne kadar sürede tamamlanabileceği bilinemediğinden bu durumun ekonomik olarak teşekkülümüz lehine olmayacağı,

-Sağlık Bakanlığı tarafından Kahramanmaraş İl Merkezi ve İlçelerinde gerek kamu sağlık kurumları gerekse Özel Sağlık Kurumlarındaki hasta yatak kapasitesinin nüfus sayısına göre yeterli olduğu belirtilerek Kahramanmaraş ilinde yeni bir özel hastane işletme ruhsatı alınmasının mümkün olmadığı,

-Sözleşmenin feshedilmesinin katlanılan tüm maliyetlerin ötesinde zarara yol açacağı, ilgili firmanın dışında herhangi bir yüklenici firmanın içinde bulunduğumuz ekonomik kriz ve sözleşme süresinin bitimine 17 yıl kalması nedeniyle başka bir isteklinin projeye talip olmayacağı, hususlar doğrultusunda Genel Müdür Oluru ile ek inşaat süresi verilmesi uygun görülmüştür.
-Sözleşme sonucunda Teşekkülümüz mülkiyetine geçecek ve yüksek gelir getirecek bir tesis kamuya kazandırılmıştır."

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ise, Sayıştay bu bulgu ve önerisine yanıt verdi. Bakanlığın yanıtı şöyle:

"Söz konusu öneriye ilişkin gerekli inceleme ve/veya soruşturmanın başlatılması amacıyla 11.12.2023 tarihli 1582141 sayılı Makam Oluru alınmış olup söz konusu husus Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına intikal ettirilmiştir."