(ANKARA) - ABD`nin başkenti Washington`da düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi`ne ilişkin NATO Sonuç Bildirgesi açıklandı. Rusya`ya ağır eleştirilen yöneltilen bildirgede, Rusya`nın Ukrayna`ya yaptığı saldırgan savaşın tek sorumlusu olduğu belirtilerek, "Rusya, derhal bu savaşı durdurmalı ve BM Genel Kurulu kararları çerçevesinde Ukrayna`dan tüm kuvvetlerini tamamen ve koşulsuz olarak geri çekmelidir" denildi. Çin`e Rusya`ya Ukrayna ile savaşında desteğini çekmesi çağrısında bulunulan bildirgede, Ukrayna`ya gelecek yıl içinde en az 40 milyar avro temel finansman sağlanacağı belirtildi. Rusya`yı destekleyen Kuzey Kore ile İran`ın da kınandığı bildirgede, NATO Zirvesi`nin 2026`da Türkiye`de yapılacağı kaydedildi.

NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi`ne ilişkin yayımlanan yaklaşık 10 sayfalık bildirgede özelllikle Ukrayna ve Rusya ile Rusya`yı destekleyen ülkelerle ilgili bölümlere geniş yer aldı.

Rusya`ya ağır eleştirilen yer aldığı bildirgede şu ifadeler yer aldı:

Bu 75. Yıl Dönümü Zirvesi`nde, caydırıcılığımızı ve savunmamızı güçlendirmek, Ukrayna`nın özgürlük mücadelesinde başarılı olabilmesi için uzun vadeli desteğimizi artırmak ve NATO`nun ortaklıklarını derinleştirmek için daha fazla adım atıyoruz. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski`yi ve Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda, Kore Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği liderlerini içtenlikle karşılıyoruz.

Rusya`nın Ukrayna`ya yönelik işgali, Avro-Atlantik bölgesinde barışı ve istikrarı paramparça etti, küresel güvenliği ciddi şekilde baltaladı. Rusya, müttefiklerin güvenliğine yönelik en önemli ve doğrudan tehdit olmaya devam ediyor. Terörizm, her türlü biçimiyle vatandaşlarımızın güvenliğine ve uluslararası barış ve refaha yönelik en doğrudan tehdittir. Karşı karşıya olduğumuz tehditler küresel ve birbiriyle bağlantılıdır.

"Rusya`nın ilhaklarını asla tanımayacağız. Moldova ve Gürcistan`daki kuvvetlerini çekmeli"

 Rusya, Ukrayna`ya karşı yaptığı saldırgan savaşın tek sorumlusudur, bu da BM Şartı dahil olmak üzere uluslararası hukukun açık bir ihlalidir. Rus kuvvetlerinin ve yetkililerinin insan hakları ihlalleri, savaş suçları ve uluslararası hukukun diğer ihlalleri için cezasızlık olamaz. Rusya, binlerce sivilin ölümüne ve sivil altyapının büyük zarar görmesine neden olmuştur. 8 Temmuz`daki hastaneler de dahil olmak üzere Ukrayna halkına yönelik Rusya`nın korkunç saldırılarını en güçlü şekilde kınıyoruz. Rusya, derhal bu savaşı durdurmalı ve BM Genel Kurulu kararları çerçevesinde Ukrayna`dan tüm kuvvetlerini tamamen ve koşulsuz olarak geri çekmelidir. Rusya`nın, Kırım dahil Ukrayna topraklarının yasa dışı ilhaklarını asla tanımayacağız. Ayrıca, onayları olmadan Moldova Cumhuriyeti ve Gürcistan`da bulunan tüm kuvvetlerini çekmeleri için Rusya`yı çağırıyoruz.

Rusya, Avro-Atlantik güvenlik mimarisini temelden yeniden şekillendirmeyi amaçlıyor. Rusya`nın NATO`ya yönelik tüm alan tehditleri uzun vadeli olarak devam edecektir. Rusya, askeri kabiliyetlerini yeniden inşa ve genişletmekte ve hava sahası ihlallerine ve provokatif faaliyetlere devam etmektedir. Bu eylemlerden etkilenen tüm Müttefiklerle dayanışma içindeyiz. NATO, çatışma aramamakta ve Rusya`ya tehdit oluşturmamaktadır. Riskleri azaltmak ve tırmanmayı önlemek için Moskova ile iletişim kanallarını sürdürmeye hazırız.

"Uzayda nükleer silah yerleştirilmesine karşıyız, bu, küresel güvenliği ciddi şekilde tehdit eder"

Rusya, nükleer silah sistemlerine olan bağımlılığını artırmış ve yeni nükleer sistemler geliştirerek ve kısa ve orta menzilli çift kapasiteli saldırı yetenekleri dağıtarak nükleer güçlerini çeşitlendirmeye devam etmiştir, ki bu da İttifak için artan bir tehdit oluşturmaktadır. Rusya, uzun süredir devam eden silah kontrolü yükümlülüklerini ihlal etmiş, seçmeli olarak uygulamış ve bu yükümlülüklerden geri adım atmış, bu da küresel silah kontrolü, silahsızlanma ve yayılma mimarisini zayıflatmıştır. Dünya dışı uzayda nükleer silah yerleştirilmesine karşıyız, bu durum Dış Uzay Antlaşması`nın IV. Maddesi`ni ihlal eder ve küresel güvenliği ciddi şekilde tehdit eder. Raporda belirtilen Rusya`nın Ukrayna güçlerine kimyasal silah kullanımı hakkında derin kaygı duyuyoruz.

"Bir sonraki zirve için Rusya`ya stratejik yaklaşıma ilişkin öneriler geliştireceğiz"

Rusya`nın agresif eylemlerini kısıtlamak ve savaş destabilizasyonu faaliyetlerine karşı koymak için kararlıyız. Bir sonraki Zirve için, değişen güvenlik ortamını dikkate alarak NATO`nun Rusya`ya stratejik yaklaşımına ilişkin öneriler geliştireceğiz.

Rusya`nın saldırganlığını destekleyen ve böylece Ukrayna`daki savaşını uzatan her türlü yardımı sağlamayan tüm ülkeleri kınıyoruz. Belarus, savaşı mümkün kılan topraklarını ve altyapısını kullanarak bu savaşa olanak tanımaya devam etmektedir.

"Kuzey Kore ve Rusya arasındaki derin bağları büyük endişe ile not ediyoruz" 

Kuzey Kore ve İran, Rusya`nın Ukrayna`ya karşı saldırgan savaşına doğrudan askeri destek sağlayarak, mühimmat ve insansız hava araçları gibi, Avro-Atlantik güvenliğini ciddi şekilde etkilemekte ve küresel nükleer yayılma rejimini zayıflatmaktadır. Kuzey Kore`nin topçu mermisi ve balistik füzeler ihraç etmesini şiddetle kınıyoruz, zira bu BM Güvenlik Konseyi`nin birçok kararına aykırıdır, ayrıca Kuzey Kore ve Rusya arasındaki derin bağları büyük endişeyle not ediyoruz. İran`ın Rusya`ya balistik füzeler ve ilgili teknoloji transferi yapması herhangi bir biçimde önemli bir tırmanışı temsil eder.

"İran`ın eylemleri Avrupa-Atlantik güvenliğini etkiliyor" 

İran`ın istikrarsızlaştırıcı eylemleri Avrupa-Atlantik güvenliğini etkiliyor. Çin Halk Cumhuriyeti`nin beyan ettiği hırslar ve zorlayıcı politikalar çıkarlarımızı, güvenliğimizi ve değerlerimizi tehdit etmeye devam ediyor. Rusya ve Çin arasındaki derinleşen stratejik ortaklık ve kurallara dayalı uluslararası düzeni baltalama ve yeniden şekillendirme yönündeki karşılıklı güçlendirici girişimleri derin bir endişeye neden oluyor. Devlet ve devlet dışı aktörlerden gelen hibrit, siber, uzay ve diğer tehditler ve kötü niyetli faaliyetlerle karşı karşıyayız.

"Çin, Rusya`yı desteklemeye son vermeli"

Çin `sınırsız` ortaklık olarak adlandırdığı ve Rusya`nın savunma endüstriyel tabanına büyük ölçekli destek sağlayarak Ukrayna`ya karşı savaşına kesin katkı sağlamıştır. Bu durum, Rusya`nın komşulara ve Avro-Atlantik güvenliğine yönelik tehdidini artırmaktadır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi`nin daimi üyesi olarak, BM Şartı`nın amaçlarını ve prensiplerini koruma sorumluluğu bulunan Çin`i, Rusya`nın savaş çabalarına yönelik tüm malzeme ve siyasi desteği durdurma konusunda çağrıda bulunuyoruz. Bu, Rusya`nın savunma sektörü için girdi olarak hizmet eden silah bileşenleri, ekipman ve hammadde gibi ikili kullanımlı malzemelerin transferini içermektedir. Çin, Avrupa tarihindeki en büyük savaşı bu desteği vermeden sağlayamaz ve bu durum Çin`in çıkarlarına ve itibarına olumsuz etki eder.

Ukrayna`ya yardım

Bugün, Rus saldırganlığını püskürtebilecek ve gelecekte caydırabilecek bir güç oluşturma konusundaki kararlılığımızı teyit ediyoruz. Bu amaçla, gelecek yıl içinde Ukrayna için en az 40 milyar avro temel finansman sağlamayı ve Ukrayna`nın ihtiyaçlarını, kendi milli bütçe prosedürlerimizi ve Müttefiklerin Ukrayna ile imzaladıkları ikili güvenlik anlaşmalarını dikkate alarak sürdürülebilir düzeylerde güvenlik yardımı sağlamayı amaçlıyoruz. Devlet ve Hükümet Başkanları, 2025 NATO Zirvesi`nden itibaren, Müttefik katkılarını yeniden değerlendirecektir.

"AB ile iş birliğini derinleştireceğiz, AB NATO için eşsiz bir ortak"

Demokratik sistemlerimiz, kritik altyapımız ve tedarik zincirlerimiz de dahil olmak üzere büyüyen stratejik tehditleri ele almak için İttifak`ın kolektif farkındalığını, hazırlığını ve kapasitesini tüm tehlikelerde ve tüm alanlarda artırarak dayanıklılığımızı artırmaya devam edeceğiz. Kötü niyetli faaliyetlerin tüm yelpazesini tespit etmek, savunmak ve bunlara yanıt vermek için gerekli yetenekleri kullanacağız. Benzer çabalarda bulunan ortaklarımızla, özellikle Avrupa Birliği ile işbirliğimizi derinleştirmek için somut adımlar atacağız.

Avrupa Birliği, NATO için eşsiz ve vazgeçilmez bir ortaktır. NATO-AB işbirliği olağanüstü düzeylere ulaşmıştır. Uzay, siber, iklim ve savunma gibi alanlarda pratik iş birliği güçlendirilmiş ve genişletilmiştir, aynı zamanda yeni ve bozucu teknolojilere de odaklanılmıştır. Ukrayna bağlamında NATO-AB işbirliği daha da önemli hale gelmiştir. NATO, transatlantik ve küresel güvenliğe olumlu katkı sağlayan daha güçlü ve yetenekli bir Avrupa savunmasının değerini tanımaktadır ve bu, NATO ile uyumlu ve karşılıklı olarak uyumlu olacak şekilde olmalıdır.

Barış zamanı, kriz ve çatışma dönemlerinde ağ korumasını, durum farkındalığını ve siber uzayın operasyonel bir alan olarak uygulanmasını güçlendirmek amacıyla NATO Entegre Siber Savunma Merkezi`ni kurulacak, NATO ağlarının güvenliğini artırmaya yönelik bir politika geliştirilecek.

Batı Balkanlar ve Karadeniz Bölgesi

Batı Balkanlar ve Karadeniz bölgesi, İttifak için stratejik öneme sahiptir. Güvenliklerine ve istikrarlarına olan güçlü bağlılığımızı sürdürüyoruz. Batı Balkanlar ile siyasi diyalogumuzu ve pratik işbirliğimizi güçlendirerek, bölgesel barış ve güvenliği desteklemeyi, aynı zamanda devlet ve devlet dışı aktörlerin sağladığı dezinformasyon, hibrid ve siber tehditler dahil olmak üzere kötü niyetli etkilere karşı koymayı hedefliyoruz. Bölgesel işbirliği ve Avro-Atlantik entegrasyonu için demokratik değerler, hukukun üstünlüğü, iç reformlar ve iyi komşuluk ilişkileri hayati önem taşımaktadır ve bu yöndeki ilerlemeye devam etmekteyiz. NATO`nun Batı Balkanlar`daki angajmanına, NATO`nun öncülüğündeki Kosova Gücü (KFOR) dahil olmak üzere, bağlılığımızı yeniden teyit ediyoruz. Karadeniz bölgesinde güvenliğin, güvenliğin, istikrarın ve navigasyon özgürlüğünün korunmasına yönelik ittifakımızın bölgesel çabalarını desteklemeye devam ediyoruz, bunlar arasında 1936 tarihli Montreux Sözleşmesi`ne uygun olarak yapılanlar da bulunmaktadır.

"Yanıt vereceğiz"

 NATO`nun caydırıcılık ve savunma duruşu, nükleer, konvansiyonel ve füze savunma kabiliyetlerinin uygun bir karışımına dayanmaktadır ve uzay ve cyber kabiliyetlerle desteklenmektedir. Güvenliğimize yönelik tüm tehditlere karşı askeri ve askeri olmayan araçları orantılı, tutarlı ve entegre bir şekilde kullanarak karşı caydırılık yapacağız ve seçtiğimiz şekilde, zamanlamada ve alanlarda yanıt vereceğiz.

NATO Zirvesi gelecek yıl Hollanda`da yapılacak

Amerika Birleşik Devletleri tarafından bize gösterilen cömert misafirperverlik için teşekkürlerimizi sunuyoruz. İlerideki zirvemizde, Haziran 2025`te Hollanda`nın Lahey şehrinde buluşmayı ve ardından Türkiye`de bir buluşma yapmayı dört gözle bekliyoruz.