11 Temmuz 2025 Cuma

15:52   CHP GRUP BAŞKANVEKILI GÜNAYDıN: "İKLIM KANUNU’NU, 10. YARGı PAKETI’NIN ANAYASA’YA AYKıRı HÜKÜMLERINI ANAYASA MAHKEMESINE TAŞıYACAĞıZ"   15:50   ÇYDD’DEN LISE EĞITIM SÜRESININ 2 YıLA INDIRILMESI ÖNERISINE TEPKI   14:45   CHP’LI BELEDIYE BAŞKANLARı PARTI GENEL MERKEZINDE BIR ARAYA GELDI... "BIRLIK VE BERABERLIK IÇINDE MÜCADELEYI KARARLıLıKLA SÜRDÜRECEĞIZ"   14:38   YENILENEN ALTYAPıSıYLA MEZITLI ÇÖZÜM MERKEZI VATANDAŞLARıN HIZMETINDE!   14:37   CHP MERSIN MILLETVEKILI TALAT DINÇER: “EMEKLIYI İNŞAATLARDA BEKÇI YAPTıNıZ, VICDANıNıZ RAHAT Mı?”   14:34   TARSUS BELEDIYESI’NDEN HAL YOLU VE ANA CADDELERDE TITIZ TEMIZLIK   14:31   “BIR TAŞıYANıM OLSA” DIYEN ÖĞRENCILERIN EV TAŞıMASı MERSIN BÜYÜKŞEHIR’DEN   14:30   MERSIN BÜYÜKŞEHIR’DEN TOPLU TAŞıMA ARAÇLARıNA KLIMA DENETIMI   09:02   BÜYÜKŞEHIR EKIPLERI TRAFIK GÜVENLIĞI İÇIN SAHADAYDı   21:33   TOROSLAR’DA SıFıR ATıK SEFERBERLIĞI: MOBIL ATıK GETIRME MERKEZI MAHALLELERDE   16:50   MURAT ÇALıK TEKRAR HASTANEYE KALDıRıLDı... ÇALıK’ıN EŞI ZEHRA ÇALıK: "DAHA NEYI BEKLIYORUZ? SAVCıLıKTAN TAHLIYE KARARıNı ACILEN BEKLIYORUZ"   16:48   BAŞARıR: "İKTIDAR, DÜNYANıN HER YERINDE VAR AMA DEMOKRASI OLABILMESI IÇIN MUHALEFET OLMASı LAZıM"   16:35   TBMM GENEL KURULU’NDA CHP’LILERDEN TUTUKLAMALARA PROTESTO   03:15   TERÖR ÖRGÜTÜ PKK LIDERI ABDULLAH ÖCALAN’ıN VIDEO MESAJı BEKLENIYOR   01:29   CHP İSTANBUL İL BAŞKANı ÖZGÜR ÇELIK IFADE VERDI: ’İFTIRA AT, KURTUL’ DÜZENI KURULMUŞ DURUMDA   01:27   SÖZCÜ TV KARARTıLDı   22:52   ZEYDAN KARALAR TUTUKLANDı... TÜLAY HATIMOĞULLARı: ADANA’DA BELEDIYE BAŞKANıNı TUTSAK EDERSENIZ, DEMOKRATIK TÜRKIYE UMUDUNA GÖLGE DÜŞER   21:15   ZEYDAN KARALAR TUTUKLANDı   20:15   ADANALıLAR’DAN ZEYDAN KARALAR’A DESTEK IÇIN OTURMA EYLEMI   17:29   AİHM’DEN SELAHATTIN DEMIRTAŞ LEHINE HAK IHLALI KARARı... DEMIRTAŞ’ıN AVUKATLARı: "KARARıN EN ÖNEMLI TARAFı KOBANI DAVASıNDA VERILEN MAHKUMIYET KARARıNıN DAYANDıĞı DELILLERI BOŞA ÇıKARMASıDıR"  
 
     
 
 
image

Okunma : 29111  Tarih : 11.4.2017  E-Mail : bilgi@mersinerji.com

 
Ender ERDEMİL

Adalet.

Adalet tarih boyunca filozofların üzerinde en çok kafa yordukları konulardan biridir. Platon adaleti en yüce erdemlerden biri olarak tanımlar. İnsanın ve devletin temel davranış kuralı olduğundan söz eder. Aristo’ya göre de adaletin asıl hareket noktası eşitliktir.

Aydınlanma çağında düşünürler adalet ve hukuk kavramlarını bir araya getirmişler  “doğal hukuk” kavramını ortaya koymuşlar. Hukuka ve hukuksal eşitliğe uymayı adil davranmak olarak tanımlamışlar.

Şu bir gerçek ki adalet ve devlet kavramları birbirinden ayrılmaz. Başka bir deyişle adaleti dağıtacak olan devlettir.

17. Yüzyıl düşünürü ve devlet adamı Koçi Bey’e göre devletin adalet üzerine kurulu olması gerekir. Osmanlı devletinin çürümesiyle adaletten uzaklaşmayı özdeşleştirdiğini görüyoruz. 1630 yılında hazırlayıp devrin padişahlarına sunduğu risalesinde şunları belirlemiş:

1.Siyaset’in en yüksek noktasındaki otorite olan Sultan’ların halktan kopmaları, devlet işlerinden uzaklaşmaları, zevk, sefaya düşkünlükleri,

2.Ordunun savaşma yeteneği olmayan, kazanç peşinde koşan ve yanlış işler yapmış olanlarca doldurulması,

3. Adaleti dağıtan kadıların ehliyetsiz kişilerden seçilmesi, halkın gözünde itibarlarını yitirmeleri,

 4.Dini görevlerin ve eğitim görevlerinin ehli olmayanlara para karşılığı verilmesi, kuralların ihlali. (Beşik ulemalığı)

 (Kaynak:MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM Hüseyin BAL, hacettepe.edu.tr)

Günümüzde adalet kavramı hukukla tamamen bütünleşmiş, hukuk adaleti dağıtmanın temel aracı haline getirilmiştir. Farklı gelir gurupları arasındaki eşitsizliğin giderilmesi için sosyal adalet kavramı da geliştirilmiştir. Sosyal Adalet, kapitalizmin farklı gelir gurupları arasında yarattığı eşitsizliği gidermenin bir aracı olarak görülmüştür. Sosyal adalet kavramı da devlet yönetimine ve ekonomiye “Planlı kalkınma” olarak yansımıştır.

Ne var ki, Türkiye dışa açılıp dünya ekonomisiyle “entegre” olduğunda “planlı kalkınma” dönemi de son bulmuştur. Zira küresel liberalizm toplumsal kalkınmanın büyümenin sonucu olduğunu savunmaktadır. Ekonomi büyüdükçe herkesin parası olacağı varsayılarak Planlı kalkınma dönemlerinin sosyal adalet sağlayıcısı parasız sağlık, eğitim, sosyal güvenlik sistemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu hizmetler de “ekonomik büyümeye” katkısı olacak şekilde paralılaştırılmıştır.

Paranın her şey kabul edildiği toplumda, zaten az olan eşitlik tamamen ortadan kalkmış, gücü olanla olmayan arasındaki aralık uçuruma dönüşmüştür.

Bugün Koçi Bey’in 1630 yılında belirlediği çürümüşlüğü yaşamadığımızı kim ileri sürebilir?

Yargı, yürütme hatta yasama aygıtlarımızı yukarıdaki belirlemeler ışığında tekrar düşünün.  

Anayasaya ve yasalara aykırı davrananların çürümeyi nasıl hızlandırdıklarını, Anayasa değişikliğiyle bu yapıyı hukuk zeminine oturtmaya çalıştıklarını görün.

Yazımızı Hüseyin Bal’ın MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM başlıklı çalışmasından alıntılarla bitirelim:

“Machiavelli’ye göre devlet kendi başına bir amaçtır. Devleti, iktidarı temsil eden hükümdar amaçlara ulaşmak için meşru olan veya olmayan tüm araçları kullanabilir. Devlet veya iktidar kendi başına en yüksek değer olduğundan onu korumak için adalet, doğruluk, ahlak ve hatta din gibi kutsallar ihlal edilebilir.

Evet diyerek iktidarlara; Machiavelli’in gösterdiği yolu uygulama fırsatını, dönüşü olmayacak bir biçimde vereceksiniz.

Oysa Koçi Bey’in yönetenlere önerileri şunlar:

“Din ve devlet işlerinde kararlı olunuz,

Adil olunuz,

Her işi hak edene veriniz,

İltimas ve rüşveti kaldırınız,

Halkı ezdirmeyin ve ezmeyin,

Süs ve şöhretten kaçınız,

Kötülere karşı çıkınız, iyileri koruyunuz.” 

Hayır derseniz Koçi Bey’in ilkelerini savunmuş, hayata geçmesini sağlamanın yolunu açmış olacaksınız.

 

 




 
  YAZARIN ARŞİVİ
 
 
 
  YORUMLAR
 
 
  YORUM YAZIN
 
Adınız Soyadınız :

Yorumunuz :

Güvenlik Kodu : Güvenlik Kodu
Kod :

 



  GÜNCEL HABERLER

 
  FLAŞ HABER
   
 
  EN ÇOK OKUNANLAR
  • Bu Ay
  • Bu Hafta
  • Dün
  • Bugün
 
 


  SOSYAL MEDYA


  GAZETELER
 
 

 







mersinerji.com
ANKA Haber Ajansı
Abonesidir

 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE HABER ARŞİVİ GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
mersinerji.com © Copyright 2017-2025 Tüm hakları saklıdır..! İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA