8 Temmuz 2025 Salı

10:39   MESKİ, AYDıNCıK İLÇESININ İÇME SUYU ALTYAPıSıNı YENILIYOR   10:34   EKREM İMAMOĞLU’NDAN GENÇLERE: “HAYALINIZDEKI TÜRKIYE’YI HEP BIRLIKTE INŞA EDECEĞIZ”   09:33    AKDENIZ’IN GURURU HATIP EMLEK, KICK BOKS’TA DÜNYA ŞAMPIYONASı’NA GIDIYOR   09:31   CHP’DEN ERKEN SEÇIM STRATEJISI: “ARA SEÇIM MASADA   09:30   BÜYÜKŞEHIR’IN PARK VE BAHÇELER EKIPLERI KENTI YAZA HAZıRLADı    16:04   ÖZGÜR ÖZEL’DEN "KARTALKAYA DAVASı" AÇıKLAMASı   16:03   ALI MAHIR BAŞARıR: "12 EVLADıMıZ NIYE ŞEHIT OLDU, IHMAL VAR Mı AÇıKLANMALı"   16:01   RTÜK’ÜN HALK TV’YE VERDIĞI 10 GÜNLÜK EKRAN KARARTMA CEZASıNı MAHKEME DURDURDU   15:59   MEZITLI’DE KAÇAK YAPıLAŞMAYLA MÜCADELE TAM GAZ SÜRÜYOR   15:58   ZEYDAN KARALARı’ıN GÖZALTı KARARıNA, AVUKATLARıNDAN ITIRAZ...    15:56   TARSUSLULAR, SAĞLıKLı YAŞAM DANıŞMA MERKEZI ILE DAHA MUTLU   11:39   KARADENIZ’DEKI 36 STK’DAN ZEYTINLIKLERIN MADENCILIĞE AÇıLMASıNA ILIŞKIN KANUN TEKLIFINE TEPKI: "GERI DÖNÜLEMEZ TAHRIBATLARA NEDEN OLACAK MADENCILIK FAALIYETLERININ ÖNÜ AÇıLACAK"   09:55   MERSIN BÜYÜKŞEHIR TATILCILERIN GÖZDESI TISAN’A ULAŞıMı KOLAYLAŞTıRDı   09:33   ÇORLU TREN FACIASı’NıN ÜZERINDEN 7 YıL GEÇTI… OĞLUNU KAYBEDEN MıSRA ÖZ: "TCDD GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, BÜROKRATLAR VE SIYASILER DE HESAP VERECEK"   09:17   EKREM İMAMOĞLU’NDAN ÖZGÜR ÖZEL’E AÇıLAN SORUŞTURMAYA "SEZAI KARAKOÇ"UN SÖZLERIYLE TEPKI   09:09   MSB: METAN GAZıNDAN ETKILENEN 3 PERSONELIMIZ DAHA ŞEHIT OLMUŞ, ŞEHIT OLAN PERSONEL SAYıSı 8’E YÜKSELMIŞTIR   09:07   AB DELEGASYONU’NDAN BÜYÜKŞEHIR HALKKENT SOSYAL GIRIŞIMCILIK MERKEZI’NE ZIYARET   18:04   CHP MEZITLI İLÇE BAŞKANı AV. ULAŞ YıLMAZ: “HALKıN OYLARıYLA GELENLER, HUKUK DıŞı YÖNTEMLERLE HEDEF ALıNıYOR”   13:40   CHP PM TOPLANDı... BELEDIYELERE YÖNELIK OPERASYONLARıN ARDıNDAN IZLENECEK YOL HARITASı DEĞERLENDIRILDI   12:31   SABRI TEKLI, YENI MERSIN İDMANYURDU BAŞKANı OLDU  
 
     
 
 
image

Okunma : 29050  Tarih : 11.4.2017  E-Mail : bilgi@mersinerji.com

 
Ender ERDEMİL

Adalet.

Adalet tarih boyunca filozofların üzerinde en çok kafa yordukları konulardan biridir. Platon adaleti en yüce erdemlerden biri olarak tanımlar. İnsanın ve devletin temel davranış kuralı olduğundan söz eder. Aristo’ya göre de adaletin asıl hareket noktası eşitliktir.

Aydınlanma çağında düşünürler adalet ve hukuk kavramlarını bir araya getirmişler  “doğal hukuk” kavramını ortaya koymuşlar. Hukuka ve hukuksal eşitliğe uymayı adil davranmak olarak tanımlamışlar.

Şu bir gerçek ki adalet ve devlet kavramları birbirinden ayrılmaz. Başka bir deyişle adaleti dağıtacak olan devlettir.

17. Yüzyıl düşünürü ve devlet adamı Koçi Bey’e göre devletin adalet üzerine kurulu olması gerekir. Osmanlı devletinin çürümesiyle adaletten uzaklaşmayı özdeşleştirdiğini görüyoruz. 1630 yılında hazırlayıp devrin padişahlarına sunduğu risalesinde şunları belirlemiş:

1.Siyaset’in en yüksek noktasındaki otorite olan Sultan’ların halktan kopmaları, devlet işlerinden uzaklaşmaları, zevk, sefaya düşkünlükleri,

2.Ordunun savaşma yeteneği olmayan, kazanç peşinde koşan ve yanlış işler yapmış olanlarca doldurulması,

3. Adaleti dağıtan kadıların ehliyetsiz kişilerden seçilmesi, halkın gözünde itibarlarını yitirmeleri,

 4.Dini görevlerin ve eğitim görevlerinin ehli olmayanlara para karşılığı verilmesi, kuralların ihlali. (Beşik ulemalığı)

 (Kaynak:MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM Hüseyin BAL, hacettepe.edu.tr)

Günümüzde adalet kavramı hukukla tamamen bütünleşmiş, hukuk adaleti dağıtmanın temel aracı haline getirilmiştir. Farklı gelir gurupları arasındaki eşitsizliğin giderilmesi için sosyal adalet kavramı da geliştirilmiştir. Sosyal Adalet, kapitalizmin farklı gelir gurupları arasında yarattığı eşitsizliği gidermenin bir aracı olarak görülmüştür. Sosyal adalet kavramı da devlet yönetimine ve ekonomiye “Planlı kalkınma” olarak yansımıştır.

Ne var ki, Türkiye dışa açılıp dünya ekonomisiyle “entegre” olduğunda “planlı kalkınma” dönemi de son bulmuştur. Zira küresel liberalizm toplumsal kalkınmanın büyümenin sonucu olduğunu savunmaktadır. Ekonomi büyüdükçe herkesin parası olacağı varsayılarak Planlı kalkınma dönemlerinin sosyal adalet sağlayıcısı parasız sağlık, eğitim, sosyal güvenlik sistemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu hizmetler de “ekonomik büyümeye” katkısı olacak şekilde paralılaştırılmıştır.

Paranın her şey kabul edildiği toplumda, zaten az olan eşitlik tamamen ortadan kalkmış, gücü olanla olmayan arasındaki aralık uçuruma dönüşmüştür.

Bugün Koçi Bey’in 1630 yılında belirlediği çürümüşlüğü yaşamadığımızı kim ileri sürebilir?

Yargı, yürütme hatta yasama aygıtlarımızı yukarıdaki belirlemeler ışığında tekrar düşünün.  

Anayasaya ve yasalara aykırı davrananların çürümeyi nasıl hızlandırdıklarını, Anayasa değişikliğiyle bu yapıyı hukuk zeminine oturtmaya çalıştıklarını görün.

Yazımızı Hüseyin Bal’ın MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM başlıklı çalışmasından alıntılarla bitirelim:

“Machiavelli’ye göre devlet kendi başına bir amaçtır. Devleti, iktidarı temsil eden hükümdar amaçlara ulaşmak için meşru olan veya olmayan tüm araçları kullanabilir. Devlet veya iktidar kendi başına en yüksek değer olduğundan onu korumak için adalet, doğruluk, ahlak ve hatta din gibi kutsallar ihlal edilebilir.

Evet diyerek iktidarlara; Machiavelli’in gösterdiği yolu uygulama fırsatını, dönüşü olmayacak bir biçimde vereceksiniz.

Oysa Koçi Bey’in yönetenlere önerileri şunlar:

“Din ve devlet işlerinde kararlı olunuz,

Adil olunuz,

Her işi hak edene veriniz,

İltimas ve rüşveti kaldırınız,

Halkı ezdirmeyin ve ezmeyin,

Süs ve şöhretten kaçınız,

Kötülere karşı çıkınız, iyileri koruyunuz.” 

Hayır derseniz Koçi Bey’in ilkelerini savunmuş, hayata geçmesini sağlamanın yolunu açmış olacaksınız.

 

 




 
  YAZARIN ARŞİVİ
 
 
 
  YORUMLAR
 
 
  YORUM YAZIN
 
Adınız Soyadınız :

Yorumunuz :

Güvenlik Kodu : Güvenlik Kodu
Kod :

 




 
 

 







mersinerji.com
ANKA Haber Ajansı
Abonesidir

 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE HABER ARŞİVİ GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
mersinerji.com © Copyright 2017-2025 Tüm hakları saklıdır..! İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA