20 Haziran 2025 Cuma

21:19   MERSIN VE HATAY’DAN BIR İLK: ‘KARDEŞ KENT KONSEYI’   16:46   CHP TARSUS İLÇE KADıN KOLLARı EV ZIYARETLERINE DEVAM EDIYOR   10:15   TARIHE, DOĞAYA VE KÜLTÜRE YOLCULUK: KILIKYA YOLU TANıTıM YÜRÜYÜŞLERI SÜRÜYOR   10:09   KADıNLAR ÜRETMEYE, MERSIN GÜÇLENMEYE DEVAM EDIYOR   10:05   CHP’LI GÜLCAN KıŞ, “MERSIN ÜRETIYOR AMA YATıRıM ALAMıYOR, BU BIR IHMALKÂRLıK DEĞIL, SIYASI TERCIHTIR!”   09:01   BÜYÜKŞEHIR’IN İTAIYE ERI SıNAVLARıNDA ADAYLAR TER DÖKTÜ   14:39   TARSUS BELEDIYESI’NDEN YAŞAMA DOKUNAN HIZMET    14:01   YENIŞEHIR BELEDIYESI MERSIN’E KENT KÜTÜPHANESI VE OYUNCAK MÜZESI KAZANDıRıYOR   13:59   MEZITLI’DE KADıNLARA, EMEKLILERE VE ENGELLILERE YÖNELIK MOBIL KUAFÖR HIZMETI 15.500 KIŞIYE ULAŞTı   13:55   GOLDEN GLOBAL YATıRıM BANKASı VE ICD 20 MILYON DOLARLıK FINANSMAN ANLAŞMASıNı İMZALADı   10:28   YÖNETICI KRIZI KAPıDA: TERFI SISTEMI ÇÖKÜYOR, ŞIRKETLER GELECEĞINI KAYBEDIYOR   10:23   RAHMI M. KOÇ MÜZESI’NDE BOYANıN SUYLA DANSı: EBRU SERGISI   10:19   MINIK SPORCULAR SPORA İLK ADıMLARıNı AKDENIZ’DE ATıYOR   10:16   ULUSLARARASı PARA TRANSFERI ARTıK DAHA KOLAY: MORPARA VE MONEYGRAM İŞ BIRLIĞI   10:12   YUMURTALıK BELEDIYESI, HALK SAĞLıĞı IÇIN ÇALıŞıYOR   10:08   “ZEYTINLIKLER MADENCILIĞE KURBAN EDILIYOR”   10:06   BÜYÜKŞEHIR’DEN ÖĞRENCILERE YKS ÖNCESI MORAL ETKINLIĞI   10:01   CHP’LI BELEDIYE BAŞKANLARı, BANDıRMA’DA DÜZENLENEN AKŞAM YEMEĞINDE BIR ARAYA GELDI   09:50   CHP’LI GÜLCAN KıŞ: “VATANDAŞ PAZAR ÇANTASı DEĞIL, ARTıK SABıR TAŞı TAŞıYOR!”   09:20   ZAFER PARTISI GENEL BAŞKANı ÜMIT ÖZDAĞ, ANKARA’DA: İKTIDAR VE DESTEKÇILERINE AYRı, MUHALEFETE AYRı BIR HUKUK UYGULARSANıZ IÇ CEPHEYI SAĞLAMANıZ MÜMKÜN OLMAZ  
 
     
 
 
image

Okunma : 28644  Tarih : 11.4.2017  E-Mail : bilgi@mersinerji.com

 
Ender ERDEMİL

Adalet.

Adalet tarih boyunca filozofların üzerinde en çok kafa yordukları konulardan biridir. Platon adaleti en yüce erdemlerden biri olarak tanımlar. İnsanın ve devletin temel davranış kuralı olduğundan söz eder. Aristo’ya göre de adaletin asıl hareket noktası eşitliktir.

Aydınlanma çağında düşünürler adalet ve hukuk kavramlarını bir araya getirmişler  “doğal hukuk” kavramını ortaya koymuşlar. Hukuka ve hukuksal eşitliğe uymayı adil davranmak olarak tanımlamışlar.

Şu bir gerçek ki adalet ve devlet kavramları birbirinden ayrılmaz. Başka bir deyişle adaleti dağıtacak olan devlettir.

17. Yüzyıl düşünürü ve devlet adamı Koçi Bey’e göre devletin adalet üzerine kurulu olması gerekir. Osmanlı devletinin çürümesiyle adaletten uzaklaşmayı özdeşleştirdiğini görüyoruz. 1630 yılında hazırlayıp devrin padişahlarına sunduğu risalesinde şunları belirlemiş:

1.Siyaset’in en yüksek noktasındaki otorite olan Sultan’ların halktan kopmaları, devlet işlerinden uzaklaşmaları, zevk, sefaya düşkünlükleri,

2.Ordunun savaşma yeteneği olmayan, kazanç peşinde koşan ve yanlış işler yapmış olanlarca doldurulması,

3. Adaleti dağıtan kadıların ehliyetsiz kişilerden seçilmesi, halkın gözünde itibarlarını yitirmeleri,

 4.Dini görevlerin ve eğitim görevlerinin ehli olmayanlara para karşılığı verilmesi, kuralların ihlali. (Beşik ulemalığı)

 (Kaynak:MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM Hüseyin BAL, hacettepe.edu.tr)

Günümüzde adalet kavramı hukukla tamamen bütünleşmiş, hukuk adaleti dağıtmanın temel aracı haline getirilmiştir. Farklı gelir gurupları arasındaki eşitsizliğin giderilmesi için sosyal adalet kavramı da geliştirilmiştir. Sosyal Adalet, kapitalizmin farklı gelir gurupları arasında yarattığı eşitsizliği gidermenin bir aracı olarak görülmüştür. Sosyal adalet kavramı da devlet yönetimine ve ekonomiye “Planlı kalkınma” olarak yansımıştır.

Ne var ki, Türkiye dışa açılıp dünya ekonomisiyle “entegre” olduğunda “planlı kalkınma” dönemi de son bulmuştur. Zira küresel liberalizm toplumsal kalkınmanın büyümenin sonucu olduğunu savunmaktadır. Ekonomi büyüdükçe herkesin parası olacağı varsayılarak Planlı kalkınma dönemlerinin sosyal adalet sağlayıcısı parasız sağlık, eğitim, sosyal güvenlik sistemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu hizmetler de “ekonomik büyümeye” katkısı olacak şekilde paralılaştırılmıştır.

Paranın her şey kabul edildiği toplumda, zaten az olan eşitlik tamamen ortadan kalkmış, gücü olanla olmayan arasındaki aralık uçuruma dönüşmüştür.

Bugün Koçi Bey’in 1630 yılında belirlediği çürümüşlüğü yaşamadığımızı kim ileri sürebilir?

Yargı, yürütme hatta yasama aygıtlarımızı yukarıdaki belirlemeler ışığında tekrar düşünün.  

Anayasaya ve yasalara aykırı davrananların çürümeyi nasıl hızlandırdıklarını, Anayasa değişikliğiyle bu yapıyı hukuk zeminine oturtmaya çalıştıklarını görün.

Yazımızı Hüseyin Bal’ın MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM başlıklı çalışmasından alıntılarla bitirelim:

“Machiavelli’ye göre devlet kendi başına bir amaçtır. Devleti, iktidarı temsil eden hükümdar amaçlara ulaşmak için meşru olan veya olmayan tüm araçları kullanabilir. Devlet veya iktidar kendi başına en yüksek değer olduğundan onu korumak için adalet, doğruluk, ahlak ve hatta din gibi kutsallar ihlal edilebilir.

Evet diyerek iktidarlara; Machiavelli’in gösterdiği yolu uygulama fırsatını, dönüşü olmayacak bir biçimde vereceksiniz.

Oysa Koçi Bey’in yönetenlere önerileri şunlar:

“Din ve devlet işlerinde kararlı olunuz,

Adil olunuz,

Her işi hak edene veriniz,

İltimas ve rüşveti kaldırınız,

Halkı ezdirmeyin ve ezmeyin,

Süs ve şöhretten kaçınız,

Kötülere karşı çıkınız, iyileri koruyunuz.” 

Hayır derseniz Koçi Bey’in ilkelerini savunmuş, hayata geçmesini sağlamanın yolunu açmış olacaksınız.

 

 




 
  YAZARIN ARŞİVİ
 
 
 
  YORUMLAR
 
 
  YORUM YAZIN
 
Adınız Soyadınız :

Yorumunuz :

Güvenlik Kodu : Güvenlik Kodu
Kod :

 




 
 

 







mersinerji.com
ANKA Haber Ajansı
Abonesidir

 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE HABER ARŞİVİ GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
mersinerji.com © Copyright 2017-2025 Tüm hakları saklıdır..! İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA