Mersin Büyükşehir Belediyesi Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ), dış finansman kaynaklı kredi ve hibelerle birlikte toplam 156 milyon avroluk bir yatırımı daha hayata geçirmeye hazırlanıyor. MESKİ, toplam enerji tüketiminin yüzde 46`ya yakınını yenilenebilir, temiz enerjiyle sağlamayı hedefliyor.

İleri Teknoloji İzleme ve Kontrol Merkezi SCADA`da yapılan programda, MESKİ`nin çalışmaları hakkında kapsamlı bilgiler paylaşan MESKİ Genel Müdürü İrfan Korkmaz, 25 Aralık 2020`de yapılan yayında bahsettiği 41 projenin 38 tanesini devreye aldıklarını belirtti. Korkmaz, kalan 3 projeden Anamur Otluca`nın İller Bankası yatırım programında olduğunu, iki kanalizasyon projesinin de tahsis ve kamulaştırma çalışmalarının devam ettiğini dile getirdi. Altyapı yatırımlarının devam ettiğini ve 41 projenin üstüne 103 proje daha eklediklerinden bahseden Korkmaz, içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu ve atık su arıtma tesisleri hakkında detaylı bilgi verdi.

Teknolojiyle ilgili çok ciddi yol alındığını vurgulayan Korkmaz, “MESKİ Genel Müdürlüğümüzde klasik bir altyapı yatırımcılığının dışında teknolojiyi kullanamazsanız, bilimi rehber edinemezseniz rekabet etme şansınız yok. Yani biz ticari bir kuruluş değiliz ama biz vatandaş memnuniyeti açısından rekabet içerisindeyiz” dedi.

Pamukluk Barajı konusuna değinen Genel Müdür Korkmaz, şunları söyledi:

“Malum 2016 yılında MESKİ Genel Müdürlüğü`müz ile DSİ arasında protokole bağlanan içme suyu arıtma tesisinin ve isale hattının DSİ tarafından kamulaştırmalarına kadar yapılmasını öngören bir protokol bu. İsale hattının ihalesini DSİ şu an gerçekleştirdi. Değerlendirme aşamasında ama bu yaşanan ekonomik krizler ve deprem sonrasında bütçeler aslında o bölgeye kaydırıldı. Bizim arıtma tesisi projesi biraz sekteye uğradı.  Sayın Başkan`ımızın birebir her platformda görüşmeleri ve Ankara ile olan bağlantılarla bu pakete deprem paketi gibi, 11 afet bölgesine alınan 11 il değil ama hani yedekli sanki Kayseri ile bizi almışlar gibi, oldu. Bu projeye de 46 milyon avroluk bir hibe çıktı. Pamukluk Barajı projesindeki arıtma tesisi için bu müjdeyi de verebiliriz. Şu an bu yatırım programı, Cumhurbaşkanlığı yatırım programına alındı. Yani total olarak söylersem 3 paketin toplamı şu anda 156 milyon avro. Evet, yani bu da 5.1 milyar TL`lik bir yatırım demek. Mersin`de ikinci dönemimizde bu projeleri inşallah bitirip teslim etmiş olacağız.”

Korkmaz, en önemli konulardan bir tanesinin kayıp-kaçakla mücadele olduğu vurgusunu yaparak, teknolojiyi kayıp-kaçakla buluşturduklarının altını çizdi. Fiziki ve idari kaçaklara değinen Korkmaz, şöyle konuştu:

“Bir şeyi ölçmeden geliştirip yönetme şansınız yok. Önce ölçmeniz lazım. Ne kadar su geliyor ne kadar su gidiyor ne kadarını ölçüyorsunuz? Bunu ne kadarını tahakkuk haline getirip, vatandaşlardan topladığınız faturalar toplamından ne kadar farkınız oluşuyor? Bunlar kaba yöntemler. Bunu mahalle veya sokak bazlı düşürebilmeniz için teknolojik yatırımlara ihtiyacınız var. Ne yapıyoruz? Mesela bir sızıntı ekibimiz var. Gece dinliyor, gündüz tamir ediyoruz. Bununla ilgili 11 bin 701 sızıntıyı gece akustik dinleme cihazlarımızla yaparak, arızaların sayısını yüzde 46 oranında azaltmış durumdayız. Arkadaşlarımız, suyun serüvenini bu merkezden izliyorlar. Debi miktarlarını, basınçlarını buradan takip ediyoruz. Gece basıncın yükseldiği saatlerde basınç kırıcı vanaların devreye girmesiyle arkadaşlarımız buradan otomatik anlamda komut vererek, şebeke basıncını alarak, fazla sızıntıların ve fazla patlakların önüne geçmiş oluyoruz. Kayıp-kaçak konusunda vatandaşlarımıza da çok büyük işler düşüyor. Vatandaşlarımızın TEKSİN ihbar hatlarımıza çalıntı kaçaklarını bildirmelerini istiyoruz.”

Teknolojik yatırımlarda uzaktan okumalı sayaçlar dönemini başlattıklarını paylaşan Korkmaz, şunları kaydetti:

“Yenişehir ilçesini kısa bir sürede bitireceğiz. 50 bin abone şu an aktif. Sayaçların değişiminde bile birçok katkı sağlıyoruz. Onları da izleyip müdahaleler konusunda avantaj sağlamış oluyoruz. Birçok yöntem var. Yani şu anda enerji, sayaç, güvenlik SCADA`larını, SCADA`nın temelini oluşturan DMA alanlarını oluşturuyoruz. İzole bölgeler oluşturuyoruz. Kayıp-kaçağın azaltılmasına yönelik bölgesel bazlı ölçümleri elde ederek analizliyoruz.”

Korkmaz, Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) FRIT (Suriyeli mültecilerin barındığı şehirlere verilen hibe veya kredi) paketindeki 39 milyon avroluk paylarına ilişkin de şunları paylaştı:

“MEZİTLİ İLÇESİNİN İÇME SUYU KOMPLE DEĞİŞECEK”

“Tüm Mezitli ilçemizin içme suyu komple değişecek. Yaklaşık 500 bin metrelik bir proje. Bir diğeri çok meşhur, kangren olan Tömük ve Arpaçbahşiş kanalizasyon sorununa yönelik, hem kanalizasyon şebekesi hem arıtması hem de derin deniz deşarjı olarak 2. Projemiz burası. Bir de Akdeniz ilçemizin Kazanlı, Homurlu ve Toroslar mahallelerini kapsayan bir kanalizasyon projemiz var. Bu paket epey olgunlaştı. Hatta Mezitli içme suyu ihalemiz 9 Şubat`ta. Süreç yıllar aldı aslında. Hem MESKİ ayağı hem İller Bankası koordinesinde yürüyen bir proje bu hem de Fransız Kalkınma Ajansı`nın. Onaylarla ve sürekli revizyonlarla ilerleyen bir ihale dönemi oldu. Onların da ihale tarihinin önümüzdeki ay netleşmesini bekliyoruz. 

“UZUN VADELİ KREDİLERE VEYA HİBELERE İHTİYAÇ VAR”

Verilerimize göre 250-300 bin arasında bir nüfus Mersin`e yerleşmiş durumda. Sayın Başkanımızın çağrıları, kurumsal görüşmeler, Ankara`ya gidip gelinmeler sonucunda yatırımlar konusundaki aciliyetimizi anlattık. Bunu İller Bankası aracılığıyla anlattık. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı`na gittik, anlattık. Uluslararası kuruluşlar geldi, kendimizi ifade etme imkanı bulduk. Bize destek çıkılması gerektiğini, kangren olan konuların olduğunu, tesislerin kapasitesinin artırılmasına yönelik desteğe ihtiyacımız olduğu kanaati ile anlattık. Bu haberi bir büyük bir müjde niteliğinde verebiliriz. 9 projeye 70.7 milyon avroluk bir kredi çıktı. Batıdan başlarsak Yeşilovacık, arıtması olacak paketin içinde. Atakent, Atayurt, Arkum Ortak Arıtma Tesisi olacak. Silifke`nin ekonomik ömrü biten atık su arıtma tesisinin yenisi olacak. Mevcuttaki Karaduvar Arıtma Tesisi`mizin ikinci kademesi olacak. Kapasitesi genişleyecek. Bunların projeleri hazırdı. Tabii bu büyük projeleri öz kaynağınızdan yapmanız çok zor. Mutlaka bir kredi ve hibe desteğinize ihtiyacınız var. Uzun vadeli kredilere veya hibelere ihtiyaç var. Tarsus, mevcuttaki arıtmamızın ikinci kademesi var. Bir de Yenice arıtma. Bir de 3 projemiz derin deniz deşarjlarına yönelik mevcutta arıtması olan bir tanesi Kızkalesi, bir tanesi Bozyazı, bir diğeri de Çeşmeli-Kargıpınarı ortak arıtma tesislerimizin çıkış derin deniz deşarjları için Meclis kararlarımız alınmış durumda. Alt hibe anlaşmaları imzalanmış durumda. Süreç ilerliyor.”

Genel Müdür Korkmaz, Anamur Otluca ve Gülnar İçme Suyu projeleri hakkında da bilgi verdi. Korkmaz, Anamur Otluca ve Gülnar İçme Suyu projeleri hakkında şunları kaydetti:

“Anamur`un Otluca, İller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından 2012 yılında yatırım programına alınmış. Hatta o günün bütçesiyle 15 milyonu hibe, 15 milyonu kredi şekliyle 30 milyon o dönemin parasıyla paylamış. Şimdi bu proje hala aktif gözüküyor. Yani İller Bankasının sisteminde Mersin Anamur Otluca projesi aktif, yani kapatılmamış. Bunun güncellenerek yeniden yatırım programına alınması lazım. Anamur`da hala artezyen suları vermeye devam ediyoruz. Bir problemimiz yok. Biz bunun insani tüketim amaçlı yeterliliklerini sağlıyoruz. Ama orada bir kaynak var. Oradaki kaynaktaki su, Kıbrıs`a kadar gidebiliyor. Ama aynı kaynakla Anamur`u besleyemiyoruz. Bununla ilgili yatırım programını İller Bankası`nın bir an önce gerçekleştirmesi veya o krediyi tarafımıza sağlayıp, bizim tarafımızdan ihalenin yapılması gerekiyor. Gülnar, malum, 2017 yılında İller Bankası tarafından ihalesi yapılan MESKİ`ye kredilendirilen 70 kilometrelik bir projeden bahsediyoruz. Türlü sebeplerle güzergâh değişikleri yaşanmış. Pandemi girdi, müteahhit ile alakalı problemler oldu. Bütçelerin güncellenmesiyle fiyat farklarının çıkmasıyla var olan krediler, tabiri caizse, pul oldu diyelim. Ek kredilerle belli bir noktaya getirildi. Şu anda 24 kilometrelik bir sahada imalatımız var. Yani proje hemen hemen Köseçobanlı`ya kadar geldi. Oradan devam ettirilip Gülnar`a kadar getirilecek. Durağan bir dönem oldu. Bütçenin tahsisinde bir sorun oldu. Geçtiğimiz ay İller Bankası`yla yaptığımız görüşmelerden sonra 40 milyonluk bir kredi anlaşmasını, devam etmesi yönünde, yineledik. 100 milyon civarında bir işin devamı olacak, yeniden ihalesi yapılacak. O da yatırım programına girdi. Onun da müjdesini vereyim. Bu deprem paketinden 100-120 milyon civarında ona da bir hibe çıktı. Devamı çok hızlı şekilde bitecek.” 

En yüksek tüketim kalemlerinden bir tanesinin enerji olduğuna işaret eden Korkmaz, şöyle devam etti:

“2022`deki bütçeye koyduğumuz enerji giderimizin toplamı, yıllık projeksiyonumuza göre 130 milyondu, 2021 yılında yaptığımız bütçede. 2024`deki bütçemizde bu bedel, 1 milyar 250 milyon şu anda. İçme suyu temini ve atık su arıtma tesisi sektöründeki harcamalarımızın hepsi, yüzde 100`ü enerji tüketimine, enerjiye dayalı. Burada da çok ciddi yatırımlar gerekiyor. Yani yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmanız lazım. Biz onda da hiç boş durmadık. 2020 yılında yaptığımız birinci etap ihaleyle 3 tesisimizdeki çatı tipi GES santralimizi bitirdik. Şimdi bitmekte olan 4 tesisimize yönelik yapılan 1,5 megavat, birinci etabımız 3 megavattı, bu 1,5 megavat. Yaklaşık şu anda izin ve bağlantı anlaşmalarının sürdüğü, projeleri hazır olan 15 megavata yakın bir yatırım bizi bekliyor. İzinler alındığı gibi bütçesi hazır, ihaleye çıkılacak.”

Karaduvar Atık Su Arıtma Tesisi`nde biyogazdan, arıtma çamurundan elde ettikleri enerji olduğunu anımsatan Korkmaz, şunlara dikkat çekti:

“Sadece biyogaz enerjisiyle biz yönetimi devraldık. Toplam tüketimin sadece yüzde 2`sini karşılar haldeydi. Şimdi biz bunu yüzde 6`ya çıkardık. Yani şu andaki verilerimiz yüzde 6. İkinci etap bitmek üzere. Karaduvar ve diğer tesislerimizdeki GES yatırımlarımızın çok yakında zaten açılışı gerçekleşecek. Onların devreye alınmasıyla bu oran yaklaşık yüzde 8`e ulaşacak. Yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam tüketime oranından bahsediyorum. Evet, o dediğim iki etaplı 7 ve 8 toplamda 15 megawattlık GES yatırımları sonrasında hedefimiz 2024 sonunda toplam tüketime oranı yüzde 21`e ulaşmak. Şimdi yeni bir gelişme var ondan da bahsedeyim. Erdemli`de Karaahmetli Mahallemizde 250 dönümlük bir hazine arazisi var. Oranın şöyle bir fizibilitesini yaptırdık. Yaklaşık 20 megawattlık bir GES çıkabilecek durumda. Onunla ilgili tahsis taleplerimiz yapıldı. Eğer onay çıkıp da oradaki yatırıma yön verilirse ve onu da bitirirsek, bizim yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam tüketime oranı, yüzde 46`ya ulaşacak. yüzde 50`ye yakınını temiz enerji ile sağlamış olacağız. Çok büyük bir oran yüzde 46. Bu oran Türkiye genelinde yüzde 7`lerde. Tüm enerji kaynaklarının toplam tüketime oranı, yenilebilir enerji anlamında, yüzde 7 civarında. Bizim bunu MESKİ olarak yüzde 46`ya kadar çıkarma hedefimiz var.”

Sahillerle ilgili yapılacak projelerden de bahseden Korkmaz, “Avrupa İmar ve Kalkınma Ajansı`ndan sağlanacak 70.7 milyon euroluk paketin içindeki projelerle sahilleri de kurtarıyoruz. Atakent, Atayurt, Arkum`un arıtmasını yapıyoruz. Silifke AAT`yi yeniliyoruz. Tömük ve Arpaçbahşiş`i bitiriyoruz. Anamur`a kadar bu hinterlantta bir eksiğimiz kalmayacak” diye konuştu.