Mersin Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı, kenti yeşil yarınlara hazırlamak için çalışmalarını sürdürüyor. Ekipler, her türlü atığın çevreye zarar vermeden en güvenli şekilde yok edilmesinden, yenilenebilir enerjiye geçişe ve kentte yaşayan herkesin yanı sıra özellikle çocuklara çevre bilincinin aşılanmasına kadar bir dizi faaliyet sürdürüyor.

Mersin`i iklim krizi kapsamında yaşanılacak olan doğa olaylarına hazırlıklı hale getirmek için İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı bünyesinde; Sıfır Atık Yönetimi Şube Müdürlüğü, İklim ve Çevre Bilim Merkezi Şube Müdürlüğü ile İklim Değişikliği ve Yenilenebilir Enerji Şube Müdürlüğü kuruldu. Şubeler, kentte atıkların yok edilmesinden enerji üretimine, toplumun bilinçlenmesinden uluslararası sözleşmelerin uygulanmasına kadar her konuda çalışmalar ve projeler gerçekleştiriyor.

43 milyon 867 bin 924 metreküp gazın atmosfere salınmasını önlendi 

Sıfır Atık Yönetimi Şube Müdürlüğü, katı atık aktarma, geri dönüşüm, düzenli depolama ve bertaraf çalışmaları kapsamında 2024 yılında, 720 bin ton evsel nitelikli katı atığı ortadan kaldırdı ve bu atıklardan 93 bin megavat elektrik üretti. Atıkların 610 bin tonu aktarma istasyonlarından düzenli depolama ve bertaraf sahalarına taşınarak, vahşi depolamanın önüne geçildi. Metan gazının atmosfere salınıp sera gazı etkisinin de önlendiği bu çalışmalar kapsamında, bu yıl içinde kurulan ‘Metan Gazı Depolama Balonları` sayesinde kesintisiz elektrik üretimi sağlandı. Büyükşehir, 43 milyon 867 bin 924 metreküp gazın atmosfere salınmasını önleyerek, 100 bin hanenin aydınlatma ihtiyacına eşdeğer düzeyde elektrik enerjisi üretti.

100 bina ve yerleşkeye `Sıfır Atık Belgesi` kazandırıldı

Yine 2024 yılında, 3 milyon 282 bin 434 kilogram tıbbi atık ortadan kaldırılırken, 1 milyon 271 bin 150 metreküp hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atığının geri kazanım öncelikli olacak şekilde güvenli ve düzenli şekilde depolanması sağlandı. Yok edilen inşaat ve yıkıntı atığı miktarı ise 23 bin 945 metreküp oldu. Çevre ve halk sağlığını korumak amacıyla yasal sorumluluklar çerçevesinde, kaçak hafriyat ile ilgili 11 bin 436 denetim yapıldı. Entegre Çevre Bilgi Sistemi (EÇBS) kapsamında ise 100 adet bina ve yerleşkeye `Sıfır Atık Belgesi` kazandırıldı ve birimlerde oluşan 95 bin 347 kilogram dönüştürülebilir atığın geri kazanılması sağlandı. Ekipler, organik atıklardan kompost üretimine de başlayarak, toplam 380 ton organik atığı kullanarak 180 metreküp kompost üretimi gerçekleştirdi.

`Plastiksiz Mersin Sahilleri için Birleşiyoruz` projesi hibe almaya hak kazandı

Sıfır Atık Yönetimi Müdürlüğü ayrıca, 2024 yılında Avrupa Birliği HORIZON programının konsorsiyumu REMEDIES`in ikinci açık çağrısına proje hazırladı ve ‘Plastiksiz Mersin Sahilleri için Birleşiyoruz` projesi ile hibe almaya hak kazandı. Denizlerdeki mikroplastiklerin önlenmesine katkı sağlayacak proje kapsamında, karasal kaynaklı plastik atıkların deniz ortamına ulaşmadan toplanması, geri dönüştürülmesi, yeniden kullanılması ve atık azaltımı konusunda yerinde uygulamalar yapılmaya başlandı.

Mercan 100. Yıl İklim ve Çevre Bilim Merkezi, 111 bin 500 kişiyi misafir etti

İklim ve Çevre Bilim Merkezi Şube Müdürlüğü`nün faaliyetleri kapsamında çocuklara çevre bilincini aşılamak için faaliyetlerine başlayan ‘Mercan 100. Yıl İklim ve Çevre Bilim Merkezi`, 2024 yılında 51 deney düzeneğini daha bünyesine ekleyerek 119 interaktif düzenek, planetaryum ve gözlem evi alanları ile kentin 13 ilçesinin yanı sıra 34 farklı ilden ve birçok ülkeden 111 bin 500 kişiyi misafir etti. Mercan içinde açılan atölyeler ile bin 758 öğrenciye; Robotik Kodlama Atölyesi, Minik Mucitler Atölyesi, İklim ve Çevre Atölyesi, Deniz Canlıları Atölyesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Atölyesi ile Fen Bilimleri Atölyesi`nde eğitimler verildi. Aynı zamanda birçok TÜBİTAK projesine paydaş olan merkez, son olarak 2024 yılı Çukurova Kalkınma Ajansı teknik destek programı kapsamında, 100. Yıl İklim ve Çevre Bilim Merkezi`nin İklim Eğitimi Girişimleri`nin ve İş birliklerinin Güçlendirilmesi hibe programını kazandı.

Mersin ilini kapsayan yeni bir `Mersin Sera Gazı Emisyon Envanteri Raporu` hazırlandı 

İklim Değişikliği ve Yenilenebilir Enerji Şube Müdürlüğü bünyesinde 2024 yılında çalışmaları tamamlanarak yayımlanan ‘Mersin Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı (SECAP)` ile yerel yönetimlerin sürdürülebilir enerji kullanımı ve iklim değişikliğiyle mücadelede somut adımlar atılmasını sağlamayı amaçlayan, sera gazı azaltım senaryolarını ve uyum önlemleri analizlerini içeren planlamalar yapıldı. SECAP`ta sera gazı emisyonlarına sebep olan ilk 3 faaliyetin 3 yıllık ortalamaya göre sırasıyla; yüzde 45`inin konut ve hizmet binalarından, yüzde 24 ulaşım ve yüzde 22 endüstriyel süreçler ve ürünlerden kaynaklandığı tespit edildi. 2024 yılı içerisinde kentin sera gazı emisyonlarını izlemek ve azaltma hedeflerinin takibi için 2023 yılı faaliyetlerini de dahil ederek, Mersin ilini kapsayan yeni bir ‘Mersin Sera Gazı Emisyon Envanteri Raporu` (2019-2023) hazırlandı. Rapora göre, 2023 yılında Mersin ili için kişi başına düşen emisyon miktarı 5,38 kg CO2e/kişi olarak belirlendi.

Kentin sera gazı emisyonlarındaki çalışmaları raporladı

Mersin ili için potansiyel iklim risklerini ve bunların sektörler üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirmek üzere risk matrislerini içeren, belirlenen risk etmenlerine göre gerekli önlemlerin alınmasına yönelik öneriler sunan ‘Mersin İklim Değişikliği Risk ve Kırılganlık Analizi Raporu` 2024 yılı içerisinde hazırlandı. İklim riskleri, aşırı sıcak dalgalar ve ısı stresi olarak belirlendi. ‘CDP- ICLEI Birleşik Raporlama Sistemi`ne 2024 yılında da veri girişi yapan ekipler, kentin sera gazı emisyonlarındaki çalışmaları düzenli olarak raporladı.

‘İklim Değişikliği Karbon Yönetimi ve İklim Strateji Raporu` kent için iklim değişikliği noktasında uzun dönemli veri seti çıkartılarak, mevcut gidişatı ileride karşılaşacak durumları tespit etmek ve somut çözümler üretmek amacıyla 2024`te tamamlandı. Kentte bisikletin yaygın ulaşım aracı haline gelmesi ve bisikletli turizm için Ulusal ve Uluslararası Bisiklet Ağlarına katılım fizibilite çalışmalarına başlandı. Büyükşehir, ‘CLIMAAX Projesi` ile çoklu iklim risklerini ele alarak kentsel, kıyı ve kırsal alanlarda dayanıklılık oluşturmaya odaklandı.

Tüm bu çalışmaların yanı sıra Kardeş Şehir ve AB projeleri ile dünyanın farklı kentlerinde uygulanan projeleri Mersin`e uyumlamak ve kentte uygulanan projeleri de dünyaya tanıtmak için çalışmalar da devam ediyor.

"Vahşi depolamanın yarattığı kirliliğin önüne geçiyoruz"

Mersin için yaptıkları projelerden bahseden İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanı Arda Alp, "Kentimizin atık yönetimini yapıp, çevrenin korunmasını sağlayarak daha yeşil bir Mersin`i yaratmak için çalışıyoruz. Atıklarımızı düzenli depolama sahalarımızda yöneterek, vahşi depolamanın yarattığı kirliliğin önüne geçiyoruz" dedi. İklim krizi etkilerine karşı atıkların büyük bir çoğunluğunu bertaraf ettiklerini ve bu sayede de enerji elde ettiklerini kaydeden Alp, "Mersin genelinde 3 adet düzenli depolama sahamız bulunmakta. Evsel nitelikli çöplerimizi buralarda bertaraf ederek, oluşan metan gazından jeneratörler vasıtasıyla elektrik üretiyoruz. Bu sayede doğaya salınacak olan metan gazını önleyerek, küresel ısınmanın da önüne geçmiş oluyoruz. 2024 yılı içerisinde 100 bin hanenin aydınlatma enerjisini karşılamaya eş değer güçte elektrik üretimi gerçekleştirdik" diye konuştu. Alp, evsel nitelikli atıkların da tesiste ayrıştırıldığını ve geri dönüştürülebilir olanların geri kazanım tesislerine gönderildiğini ifade etti.

"İklim değişikliği etkilerine karşı somut adımlar atılmasını amaçlıyoruz"

Atık bertaraf edilmesinin yanı sıra, çocuklara iyi bir gelecek sunabilmek için Mercan 100. Yıl İklim ve Çevre Bilim Merkezi`nde çevre bilincinin aşılandığını kaydeden Alp, "Merkezimizde öğrencilerimizde çevre bilinci oluşturuyor, iklim değişikliğinin etkileri ve bunlara karşı neler yapmaları konusunda farkındalık faaliyetleri gerçekleştiriyoruz. Geleceğimizi, daha bilinçli bir nesil yaratarak iyileştirmeyi hedefliyoruz. Randevu talebinde bulunan okulların öğrencilerini otobüslerimizle Bilim Merkezimize getiriyor, burada farkındalık faaliyetleri ile eğitim etkinlikleri gerçekleştiriyor ve otobüslerimizle geri bırakıyoruz. Merkezimizde hafta sonları ise atölye etkinlikleri gerçekleştiriyoruz" dedi. Vatandaşlara da çağrı yapan Alp, "Tüm vatandaşlarımızı, iklim değişikliğine uyum konusunda bilinçli bir nesil yetiştirmek amacıyla farkındalık oluşturmak için Mercan 100. Yıl İklim, Çevre ve Bilim Merkezimize bekliyoruz" dedi. 

Son olarak adım attıkları projelere de değinen Alp, "2024 yılında yayınladığımız Mersin Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı (SECAP) ile daha yaşanabilir bir kent için, iklim değişikliği etkilerine karşı somut adımlar atılmasını amaçlıyoruz" diye konuştu.