(TBMM) - TBMM Genel Kurulu`nda bu hafta emekli bayram ikramiyelerinin 3 bin TL`den 4 bin TL`ye yükseltilmesini öngören kanun teklifi ile iklim değişikliğiyle ilgili genel ilkeleri belirleyen Türkiye`nin ilk İklim Kanunu olacak teklif görüşülecek. İklim Kanunu Teklifi, “ticari kaygılarla hazırlandığı, halkın çıkarları yerine şirket çıkarlarını ön plana çıkardığı, sosyoekonomik maliyeti emekçilerin sırtına yükleyeceği, fosil yakıtların kullanımının nasıl terk edileceğine ve elektrik üretiminde kömür kullanımına hangi yöntemlerle son verileceğine ilişkin net hükümler bulunmadığı” gerekçesiyle eleştiriliyor.

TBMM bu hafta Genel Kurul ve Komisyonlarda çalışmalarına devam edecek.

Genel Kurul`da emekli bayram ikramiyelerini de kapsayan 18 maddelik Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile 20 maddelik İklim Kanunu Teklifi`nin ele alınması bekleniyor.

Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi`ne göre, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından, her yaz ve kış olimpiyat, paralimpik ve deaflimpik oyunlarına hazırlanmak amacıyla olimpik, paralimpik ve deaflimpik spor dallarında 8 bin sporcu yetiştirilecek. Bu sporculara asgari ücretin net tutarını geçmemek üzere, gerektiğinde farklı tutarlarda belirleme yapılmak suretiyle, her ay harçlık ödenecek.

Karayolları Taşıma Kanunu`ndaki idari para cezaları artıyor

Kanun teklifiyle, Karayolları Taşıma Kanunu`ndaki idari para cezaları yükseltiliyor.

Yetki belgesi olduğu halde taşıtını yetki belgesine kaydettirmeden kullananlara, yetki belgesinin haricinde ilgili yerlerden izin almadan tehlikeli yük taşıyanlara, taşıma hizmetini yapmaktan kaçınan taşımacılara 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Bir taşımacının, diğer bir taşımacının taşıma faaliyetini engellemesi halinde ise 25 bin liradan 250 bin liraya kadar para cezası uygulanacak.

Yolcu ve eşyaların güvenlik içinde taşınmasını ihlal eden taşımacılara, taşımacının aldığı güvenlik önlemlerini uygulamayan yolcu ve göndericilere 5 bin liradan 50 bin liraya kadar para cezası verilecek. Ayrıca çevrenin korunmasına aykırı davranan taşımacılara da aynı miktarda ceza uygulanacak.

Yolcuların sağlıklı, rahat ve güvenli yolculuk yapmasına yönelik tedbirleri almayan, yolcuları taahhüt ettiği yere götürmeyen taşımacılara, 17 bin liradan 170 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Araç ve şoförlerle ilgili gerekli kuralları uygulamayan taşımacılara da 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar para cezası verilecek.

Ücret ve zaman tarifesi düzenlemeyenlere, ücret ve zaman tarifelerine uymayanlara, kanuna aykırı ücret ve zaman tarifesi uygulayanlara 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar para cezası verilecek.

Biletsiz yolcu taşıyanlar ile sözleşmesiz taşımacılık yapanlar 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar para cezasına çarptırılacak.

Ücret ve zaman tarifelerini görülebilecek şekilde iş yeri, terminal ve bilet satış yerlerinde bulundurmayanlara 3 bin 500 liradan 35 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Ceza puanı yüksek olan şoförleriyle ilgili eğitim ve iç denetim yönünden gerekli önlemleri almayan taşımacılar hakkında 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezasına hükmedilecek.

Kanunlara ve taşımacı ile yolcu arasındaki sözleşmelere aykırı olarak yolcuları veya eşyaları sınır kapılarına taşıyanlara, buralardan aktarma yapanlara 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Terminal ve ara durak dışında yolcu indirip bindiren taşımacılar 5 bin liradan 50 bin liraya kadar para cezasına çarptırılacak.

Mesleki yeterlilik belgesine sahip olmadan faaliyet gösteren işletmecilere 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar ceza verilecek.

Ayrıca mesleki yeterlilik belgesine sahip olmadan taşıt kullanan şoförler hakkında 3 bin 500 liradan 35 liraya kadar, işletmecisi hakkında ise 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar idari cezasına hükmedilecek.

Sürücüsünün Türk vatandaşı olup olmadığına bakılmaksızın yabancı plakalı araçlara ilişkin tatbik edilen cezalar ile geçiş ücretleri ödenmeden bu araçların ülkeyi terk etmesine izin verilmeyecek. Söz konusu alacaklar, tebligat şartı aranmaksızın sürücüsü bilgilendirilmek suretiyle gümrük kapılarında yetkili birimlerce de tahsil edilebilecek.

Karayolları Taşıma Kanunu`nda değişiklik öngören hüküm, düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecek.

Emekli bayram ikramiyesi 4 bin TL olacak

Kanun teklifiyle emekli bayram ikramiyesi tutarı 3 bin liradan 4 bin liraya yükseltilecek.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu`ndaki değişiklikle Cumhurbaşkanı iken bu görevinden herhangi bir nedenle ayrılanlara, istekleri üzerine, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren 140.690 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda yaşlılık aylığı bağlanacak.

"Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Ödenek ve Yollukları ile Temsil Ödenekleri Hakkında Kanun"un adı "Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Ödenek ve Yollukları ile Temsil Ödenekleri Hakkında Kanun" şeklinde değiştirilerek, “Cumhurbaşkanı`na, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanına mali ve sosyal haklar kapsamında yapılan her türlü ödemeler toplamının yüzde 5 fazlası aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenek olarak verilecek” hükmü eklendi.

DHMİ Genel Müdürlüğü personeline, Türkiye`deki sivil havalimanlarında gerçekleşen giden uçak trafiği sayısının memur aylık katsayısının yüzde 40`ı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar DHMİ performans primi olarak ödenecek.

Doğum yardımı düzenlemesi

Doğum yardımına ilişkin 633 sayılı KHK`de değişikliğe gidiliyor. Türk vatandaşlarına, 1 Ocak 2025 ve sonrasında canlı doğan çocukları için başvuru yapılması ve Türkiye`de ikamet ediyor olmaları koşuluyla tek seferlik veya çocuk 5 yaşını tamamlayana kadar aylık olarak doğum yardımı yapılacak.

Doğum yardımı yapılacak çocuk sayısı, her bir çocuk için yapılacak yardım miktarı ile bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanınca belirlenecek.

Doğum yardımı ödemeleri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu`ndan yapılacak. Doğum yardımı, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenecek ve haczedilemeyecek.

İklim Kanunu Teklifi

İklim değişikliğiyle mücadele amacıyla genel ilkeleri belirleyen İklim Kanunu Teklifi`nin de bu hafta TBMM Genel Kurulu`nda görüşülmeye başlanması bekleniyor. Türkiye`de ilk İklim Kanunu olacak bu teklif, “ticari kaygılarla hazırlandığı, halkın çıkarları yerine şirket çıkarlarını ön plana çıkardığı, sosyoekonomik maliyeti emekçilerin sırtına yükleyeceği, fosil yakıtların kullanımının nasıl terk edileceğine ve elektrik üretiminde kömür kullanımına hangi yöntemlerle son verileceğine ilişkin net hükümler bulunmadığı” gibi düzenlemeler başta olmak üzere birçok açıdan eleştiriliyor.

Teklif, iklim değişikliği ile mücadelede esas olan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri, izin ve denetim ile bunlara ilişkin yasal ve kurumsal çerçevenin usul ve esaslarını kapsıyor.

Teklifte, iklim hukukuyla ilgili, “İklim Adaleti”, “İklim Finansmanı, “Net Sıfır Emisyon”, "Adil geçiş", "Birincil piyasa", “Karbon Kredisi”, "Denkleştirme", "Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)", "Gömülü sera gazı emisyonları",  "Gönüllü karbon piyasaları” gibi 39 adet terim tanımlanıyor.

Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler, kamu yararı gözetilerek alınacak tedbirlere ve düzenlemelere süresinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak.

Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerine ilişkin ilerlemeler yıllık bazda İklim Değişikliği Başkanlığınca izlenecek.

Gerekli görülen tedbirlerin alınması amacıyla görev alanı dahilinde, kurumlar arası koordinasyonu sağlamak, faaliyetleri ve standartları belirlemek, gelişmeleri izlemek, karbon fiyatlandırmasına ilişkin piyasaya dayalı mekanizmaları düzenlemekle İklim Değişikliği Başkanlığı yetkili olacak.

Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler, kendi yetki ve sorumlulukları çerçevesinde plan ve projeler yapacak, yaptıracak, uygulayacak, destekleyecek ve işbirliği yapacak.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, İklim Değişikliği Başkanlığı, düzenlemenin uygulanmasına yönelik gerekli gördüğü bilgi, belge ve veriyi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden doğrudan istemeye yetkili olacak. Kendilerinden bilgi ve belge talebinde bulunulanlar, bunları istenilen sürede bedelsiz olarak Başkanlıkla paylaşacak.

Başkanlık, kendi iş ve işlemleri için ihtiyaç duyduğu verileri de öncelikli olarak Ulusal Coğrafi Bilgi Platformundan temin edecek. Temin ettiği veriler ile kendi ürettiği verileri de kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşılmak üzere Ulusal Coğrafi Bilgi Platformuna aktaracak.

İklim Değişikliği Başkanlığı, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformunda bulunmayan verileri ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yaparak temin edebilecek. Milli savunma ve milli güvenliğe ilişkin bilgi ve belgelerin paylaşılmasına dair usul ve esaslar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve ilgili bakanlık tarafından müşterek belirlenecek.

Teklifle, iklim değişikliğiyle mücadele faaliyetleri belirleniyor. Buna göre, sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon hedefi ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan veya güncellenen strateji ve eylem planları doğrultusunda azaltılacak.

Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon hedefi ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan veya güncellenen strateji ve eylem planları doğrultusunda, ilgili kurum ve kuruluşlarca iklim değişikliği ile ilişkili mevcut veya olası kayıp ve zararları önlemeye, riskleri en aza indirmeye veya fırsatlardan yararlanmaya yönelik uyum faaliyetleri gerçekleştirilecek.

İklim değişikliğinin etkilerine karşı su kaynaklarının etkin yönetimini sağlamak üzere planlama araçları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanacak ve

Çölleşme ve erozyonla mücadele ile ağaçlandırma ve toprak muhafaza kapsamında orman dışı alanlarda oluşturulan yutak alanların net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda sürdürülebilir yönetimi sağlanacak.

Yerel iklim değişikliği eylem planları, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum amacıyla adil geçiş gereklilikleri gözetilerek her ilin bütüncül bir planı olacak şekilde vali koordinasyonunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi, diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi tarafından birlikte, ilgili kurum ve kuruluşların katılımıyla hazırlanacak veya hazırlatılacak ve karara bağlanmak üzere İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kuruluna sunulacak.

Yerel iklim değişikliği eylem planlarının hazırlanması veya izlenmesi süreçlerinde, ilgili kurum ve kuruluşlar kendilerinden talep edilen belge, bilgi ve veriyi ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde paylaşacak.

Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kurulabilecek. SKDM`ye ilişkin raporlama, kapsam, içerik, usul ve esaslar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı başkanlığında, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını, Hazine ve Maliye Bakanlığını, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, Ticaret Bakanlığını, Tarım ve Orman Bakanlığını, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını temsilen birer bakan yardımcısı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkan Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı ve İklim Değişikliği Başkanından Karbon Piyasası Kurulu oluşturulacak.

Teklifte, düzenleme kapsamında elde edilecek özel gelirlerin ve bu gelirlerin bütçeleştirilmesine ilişkin hükümler de düzenleniyor.

Para cezaları

Kanun teklifinde, düzenlemede yer alan yükümlülüklere ilişkin idari yaptırımlar da belirlendi.

Buna göre, sera gazı emisyonlarının takibine ilişkin yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak, doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu süresi içerisinde sunmayanlara, 500 bin Türk lirasından 5 milyon Türk lirasına kadar idari para cezası verilecek.

Ozon tabakasını incelten maddelere ilişkin mevzuatla belirlenen usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak, ozon tabakasını incelten maddeleri kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2,5 milyon Türk lirası, ozon tabakasını incelten maddeleri içeren ürünlere veya ekipmana bakım, onarım ve servis amaçlı hizmet veren gerçek ve tüzel kişilere 250 bin Türk lirası, ozon tabakasını incelten maddeleri içeren ürünlerin veya ekipmanın etiketlenmesi hükümlerine uymayanlara 120 bin Türk lirası idari para cezası verilecek.

Kartalkaya komisyonunda Çevre Bakanlığı yetkilileri dinlenecek

Kartalkaya`da Bir Otel`de Meydana Gelen Yangını Aratırma Komisyonu`nda Salı günü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri dinlenecek. Komisyonda Çarşamba günü ise İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa ile Sakarya Üniversitesi Yangın Uygulama ve Araştırma Merkezi yetkilileri bilgi verecek.

Yapay Zeka Araştırma Komisyonu`nda salı günü Hazine ve Maliye Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğü yetkilileri, Chicago Üniversitesi`nden Prof. Dr. Ufuk Akçiğit ile Garanti Bankası`ndan İlker Kuruöz sunum yapacak.

Dışişleri Komisyonu`nda da perşembe günü aralarında "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Devleti Hükümeti Arasında Suçluların İadesine Dair Andlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna İlişkin Kanun Teklifi” ile "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gabon Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi”nin de yer aldığı uygun bulma kanun teklifleri görüşülecek.

TBMM`de salı ve çarşamba günleri partilerin grup toplantıları yapılacak. 

Öte yandan, terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan`ın örgüte silah bırakma çağrısının ardından DEM Parti heyetinin başlattığı ziyaretler kapsamında yarın TBMM`de AK Parti ile MHP`ye ziyaretlerde bulunulacak.