Erdoğan Cumhurbaşkanı seçildikten sonra örtülü ödenek harcamalarında tarihi rekorlar kırıldı. Erdoğan’ın 2003 yılından itibaren 11 yıl süreyle Başbakan olarak ‘tek başına’ kullandığı, 2014 yılından itibaren de Cumhurbaşkanı seçilmesiyle ortak olduğu örtülü ödenekten 2016 yılında Başbakanlık bütçesinin yarısı tutarında harcama yapıldı. 2016 yılı sonunda 2 milyar 438 milyon lira olan Başbakanlık bütçesinin 1 milyar 192 milyon lirası ‘hesabı verilmeyen’ harcamalara gitti. 2017’de 3.2 milyar liraya kadar örtülü harcama yapılabilecek.
Erdoğan 2003 yılı Mart ayında başbakanlık görevini üstlendikten Cumhurbaşkanı seçildiği 2014 yılı Ağustos ayına kadar geçen 11 yıllık sürede örtülü ödenek kaleminden hesabı sorulamayan 7 milyar 93 milyon TL harcama yaptı. Erdoğan, Cumhurbaşkanı seçildikten sonra örtülü ödeneği devralan eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun örtülü ödeneği tek başına kullanmasına sadece yedi ay süreyle izin verdi.
Seçimden hemen önce Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu’nun ‘örtülü ödenek’ maddesinin değiştirilmesiyle Erdoğan örtülü ödeneğin kullanımına ortak oldu ve aradan geçen 2,5 yıllık sürede 3 milyarın üzerinde bütçe ödeneği, ‘örtülü’ harcandı.
Yüzde 31’den 52’ye fırladı
Erdoğan’ın 5 aylık süreyle ortak olduğu 2014 yılında örtülü ödeneğe Başbakanlık bütçesinden aktarılan tutar 718 4 milyon lira oldu. 2.3 milyar liralık Başbakanlık bütçesinin yüzde 31’i olan bu tutar, 2015 yılında bir yılda yüzde 52’ye fırladı. 2015 yılında 2.4 milyar olan Başbakanlık bütçesinden 5018 Sayılı Yasa’nın 24’üncü maddesi uyarınca örtülü ödenek için ayrılan tutar 1.3 milyar lira oldu. 2016 yılında da 2.4 milyar liralık Başbakanlık bütçesinin yüzde 49’u olan 1.2 milyar lira, hesabı sorulamayan örtülü ödenek harcamalarına gitti.
2017’de 3.2 milyara kadar harcanabilecek
Yasa gereği, örtülü harcamalar için Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü bütçesine yıl başında, ‘gizli hizmet giderleri’ adı altında ‘iz ödenek’ olarak isimlendirilen sembolik bir tutar konuluyor. 2017 yılı için de 1.6 milyar lira olarak belirlenen ve geçmiş yıllarda olduğu gibi aktarmalarla iki katına çıkması beklenen Başbakanlık bütçesine bu yıl örtülü ödenek için bin lira ödenek konuldu. Ancak yasa gereği örtülü ödenek için genel bütçenin başlangıç ödeneğinin maksimum binde 5’ine kadar harcama yapılmasına olanak sağlanıyor. Buna göre, 645.1 milyar lira olan başlangıç ödeneğinin 3.2 milyarlık bölümü örtülü ödenek için kullanılabilecek.
Nurcan Gökdemir / Birgün